Geld lenen van familie of vrienden

Het is fijn als je familie of vrienden in je idee of bedrijf willen investeren. Wanneer je goede afspraken maakt over het leenbedrag kan zo’n informele of onderhandse lening een uitkomst zijn. Maar weet wel waar je aan begint. Er zitten ook minder mooie kanten aan geld lenen bij familie en vrienden. Waar moet je op letten bij zo’n lening?

Onderhandse lening

Een lening van familie of vrienden heet ook wel een onderhandse lening. Zo’n lening wordt niet ‘openbaar aangeboden’, maar onderhands.

Afspraken bij een onderhandse lening

Afspraken die je maakt over de onderhandse lening leg je vast in een contract. Dat contract kun je samen opmaken. In het contract zet je in ieder geval de volgende punten:

  • wie de lener en uitlener zijn
  • het leenbedrag
  • hoeveel de rente over de lening is (of een andere vergoeding)
  • de manier van aflossen van de lening, bijvoorbeeld maandelijks of in één keer
  • hoe je de lening betaalt, bijvoorbeeld met een bankoverschrijving
  • de looptijd van de lening

Verder moet je in de overeenkomst afspraken opschrijven over:

  • wat er gebeurt als terugbetalen van het geleende bedrag niet lukt
  • (tussentijdse) opzegging van de leenovereenkomst
  • vervroegd aflossen van de lening
  • of je als lener nog andere kredieten of leningen mag afsluiten tijdens de looptijd van de lening

Geld lenen, rente en belasting

Pas op bij renteloze lening

Let op bij de volgende situatie. Stellen familie of vrienden voor dat je voor hun lening geen rente hoeft te betalen? De Belastingdienst ziet het rentevoordeel dat je uit een renteloze lening krijgt als een schenking. Kom je hiermee boven de schenkingsvrijstelling uit? Dan moet je belasting betalen over dit rentevoordeel. 

Gebruik een marktconforme, redelijke rente

Met een marktconforme rente voorkom je problemen. Je bepaalt de hoogte van de rente van de lening aan de hand van de financiële markt van het moment. Een rente is redelijk als die hetzelfde is als de rente van een commerciële kredietverstrekker. Bijvoorbeeld de rente die een bank vraagt voor een vergelijkbare lening.

Vanaf 1 januari 2024 is het maximale rentepercentage 15%. De rentepercentages vind je op de websites van kredietverstrekkers. In de rechtspraak is bepaald dat een redelijke of zakelijke rente maximaal 25% hoger of lager is dan de rente die een bank vraagt. Stel: een bank vraagt 6% rente op de lening. Dan ligt de redelijke rente als je geld gaat lenen van familie of vrienden tussen 4,5% en 7,5%.

Denk goed na over geld lenen van familie en vrienden

Bij een informele lening leen je van iemand met wie je een persoonlijke band hebt. Juist daarom is het belangrijk dat je goed nadenkt of je dit echt wilt. Het kan onderling problemen geven als je de lening een paar maanden achter elkaar niet kunt aflossen. Bedenk vooraf of jullie relatie hier tegen kan.