Auteur: Birgit

Huurt u wel eens werknemers in via een ander bedrijf? En werkt dat bedrijf ook weer met andere bedrijven samen om de opdracht uit te voeren? Dan kunt u te maken krijgen met de wet ketenaansprakelijkheid. Bijvoorbeeld als het loon niet wordt betaald. Lees hoe u de gevolgen van ketenaansprakelijkheid kunt voorkomen.

Wat is ketenaansprakelijkheid?

Ketenaansprakelijkheid ontstaat als u tijdelijk werknemers inhuurt bij een ander bedrijf dat vervolgens (een deel van) het werk laat doen door een ander bedrijf. Bijvoorbeeld via een (onder)aannemer, een uitzendbureau of een collega-bedrijf. Zo ontstaat een keten (rij van dingen die op elkaar volgen) van opdrachtgevers.

De werknemers krijgen hun loon van hun eigen werkgever. Wordt het loon niet betaald? Dan kunt u als opdrachtgever in bepaalde situaties aansprakelijk worden gesteld. Dat heet ketenaansprakelijkheid voor loon.

Ketenaansprakelijkheid en hoogte loon

Geldt er een cao voor uw bedrijf? Dan moeten de werknemers die vanuit een ander bedrijf bij u werken, minimaal het cao-loon ontvangen. Check bij uw brancheorganisatie de hoogte van het cao-loon. Geldt er geen cao voor uw bedrijf? Dan moeten de werknemers die vanuit een ander bedrijf bij uw werken in ieder geval het minimumloon ontvangen.

Wanneer heeft u ketenaansprakelijkheid?

U heeft ketenaansprakelijkheid als:

• er een keten is van bedrijven die ieder een deel van het werk of de opdracht uitvoeren
• de bedrijven of opdrachtgevers van de keten overeenkomsten sluiten
• de werknemers die het werk doen hun loon niet (volledig) ontvangen

Wanneer heeft u geen ketenaansprakelijkheid?

• Bij koopovereenkomsten. Bijvoorbeeld als u kantoorartikelen bestelt.
• Als zzp’ers het uiteindelijke werk doen.
• Als een particulier een bedrijf inhuurt om werk te doen.

Ketenaansprakelijkheid voorkomen in 5 stappen

Uw werknemer kan naar de rechter stappen als hij geen of te weinig loon heeft ontvangen. En eisen dat u het niet betaalde loon betaalt. Het is belangrijk dat u kunt laten zien dat uw bedrijf er alles aan heeft gedaan om onderbetaling te voorkomen.

Volg deze 5 stappen om ketenaansprakelijkheid te voorkomen:

1. Controleer of het bedrijf staat ingeschreven in het Handelsregister

Werk alleen samen met betrouwbare bedrijven. Controleer daarom of het bedrijf in het Handelsregister van KVK of bij een buitenlands handelsregister staat. En of de bedrijfsgegevens kloppen.

2. Vraag naar een certificaat of keurmerk voor loonbetaling

Werk alleen met bedrijven die kunnen laten zien dat ze het afgesproken loon betalen. Dat kan bijvoorbeeld met een speciaal certificaat of keurmerk. Uitzendbureaus kunnen bijvoorbeeld het SNA-keurmerk krijgen. U beperkt het risico van inlenersaansprakelijkheid door personeel in te huren van een bedrijf met het SNA-keurmerk.

3. Betaal een goede prijs voor de werkzaamheden

Als een bedrijf een lage offerte opstelt of voor een laag bedrag meedoet aan een aanbesteding, dan moet het bedrijf ergens op besparen. Bijvoorbeeld door te weinig loon te betalen. U kunt hier als opdrachtgever aansprakelijk voor zijn. Betaal daarom een eerlijke prijs voor de werkzaamheden

4. Zorg voor een contract met duidelijke afspraken

Maak duidelijke afspraken over arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden. Verwijs naar:

• cao-afspraken of aanbestedingsprocedures
• naar wetten en regels
• een keurmerk of code

Zet alle afspraken in een contract. Zorg dat de afspraken gelden voor alle bedrijven en werknemers in de keten.

5. Grijp in als het toch misgaat

Er kan altijd iets misgaan. Neem dan direct actie. Laat bijvoorbeeld een controle uitvoeren bij het bedrijf dat niet betaalt. Of breng de werkgever en de werknemer met elkaar in contact en eis dat zij zich houden aan de afspraken in het contract.

Wat kan uw werknemer doen?

De bedrijven in de keten zijn 1 voor 1 aansprakelijk voor de betaling van het niet betaalde loon.

Lees welke stappen de werknemer kan zetten:

Eerst naar de eigen werkgever of directe opdrachtgever

• De werknemer meldt bij de eigen werkgever dat hij geen of te weinig loon heeft gekregen. De werknemer kan zich ook direct melden bij de directe opdrachtgever van de werkgever.
• Nog steeds geen loon? Dan kan de werknemer naar de rechter stappen om het niet betaalde loon op te eisen van de werkgever of de directe opdrachtgever.
• Geeft de rechter de werknemer gelijk? Dan moet de werknemer terug naar de werkgever of directe opdrachtgever om het loon op te eisen. Bijvoorbeeld met een aangetekende brief of met hulp van een deurwaarder.
• Pas als dat niet lukt, kan de werknemer naar de volgende opdrachtgever stappen.

Werkgever of directe opdrachtgever onvindbaar

• Zijn de werkgever en de directe opdrachtgever niet te vinden? Dan kan de werknemer direct naar de volgende opdrachtgever in de keten stappen. Hiervoor is wel een verklaring nodig van een deurwaarder.
• Weet de volgende opdrachtgever de werkgever of de directe opdrachtgever wel te vinden? Dan moet de werknemer daar alsnog het loon opeisen.

Werkgever of opdrachtgever heeft geen KVK-inschrijving

• Staat de werkgever of de directe opdrachtgever niet ingeschreven bij KVK? Of bij een buitenlands handelsregister?
• Dan kan de werknemer direct naar de volgende opdrachtgever.

Werkgever of andere schakel is failliet

Is de werkgever failliet? Of een volgende opdrachtgever? En is de inboedel ook niet voldoende om het niet betaalde loon te betalen? Dan kan de werknemer direct naar de volgende opdrachtgever.

Opdrachtgever is niet aansprakelijk

Oordeelt de rechter dat een opdrachtgever niet aansprakelijk is voor betaling van het niet betaalde loon? Bijvoorbeeld omdat deze opdrachtgever alles heeft gedaan om aansprakelijkheid te voorkomen? Dan kan de werknemer de volgende opdrachtgever in de keten benaderen.

Direct naar hoofdopdrachtgever

In 2 situaties mag een werknemer direct naar de hoofdopdrachtgever stappen:

• Als het niet betaalde loon na een jaar nog steeds niet is betaald.
• Bij ernstige onderbetaling. Dan mag de werknemer al na een half jaar naar de hoofdopdrachtgever stappen.
• Van ernstige onderbetaling is sprake als:
  • de werknemer minstens 3 maanden lang minder dan de helft krijgt van het afgesproken loon of als
  • de werknemer minstens 3 maanden lang minder dan 70% krijgt van het minimumloon en de minimumvakantiebijslag.

In beide gevallen gaat de tijd pas in wanneer de werknemer een eis inlevert bij de werkgever. En de hoofdopdrachtgever hierover informeert.

Gevolgen aansprakelijkstelling

Stelt een werknemer u aansprakelijk omdat hij geen loon heeft ontvangen? Dan kan de rechter u veroordelen. U moet dan bijvoorbeeld toch nog het niet betaalde loon betalen. Hogere opdrachtgevers in de keten kunnen dit bedrag proberen terug te vragen bij lagere opdrachtgevers.

Andere vormen van aansprakelijkheid

Als opdrachtgever krijgt u ook te maken met ketenaansprakelijkheid voor loonheffingen.

De overheid biedt verschillende subsidies en regelingen aan om ondernemers financieel te helpen. Vooral innovatieve en duurzame investeringen kunnen rekenen op veel (belasting)voordeel. Ben je benieuwd of je hier recht op hebt? Lees meer over vijf populaire subsidies.

1. Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk (WBSO)

De WBSO stimuleert innovatie binnen bedrijven die aan speur- en ontwikkelingswerk (S&O) doen. Dit staat ook bekend als Research & Development. Denk dan bijvoorbeeld aan de ontwikkeling van een technisch nieuw product voor je bedrijf.

De WBSO vergoedt een deel van de (loon)kosten en uitgaven die je maakt voor de S&O-werkzaamheden. Je krijgt daarvoor een WBSO-beschikking. Wil je weten of je in aanmerking komt voor de WBSO of hoeveel fiscaal voordeel je kunt ontvangen? De Regelhulp WBSO helpt je op weg.

Drie belangrijke voorwaarden voor de WBSO

• Het gaat om de ontwikkeling van een technisch nieuw en fysiek product of productieproces. Software en technisch-wetenschappelijk onderzoek komen ook in aanmerking.
• De S&O-werkzaamheden moeten nog plaatsvinden of zijn nog bezig.
• De werkzaamheden voer je in delen uit volgens een plan.

Op de website van RVO vind je alle voorwaarden en dien je een aanvraag in. Je krijgt meestal binnen drie maanden antwoord.

Heb je een bv of nv? Na een WBSO-beschikking kun je misschien ook gebruikmaken van de innovatiebox.

2. Milieu-investeringsaftrek (MIA) en de Willekeurige afschrijving milieu-investeringen (Vamil)

MIA en de Vamil zijn regelingen die vaak gecombineerd worden voor milieuvriendelijke investeringen. Denk hierbij aan een elektrische bakfiets, een oplaadpunt voor een elektrische auto of gerecyclede bouwmaterialen.

Een gedeelte van de investering breng je in mindering op je fiscale winst. Met de Vamil bepaal je zelf op welk moment dit gebeurt. Netto leveren de twee regelingen samen een voordeel op van maximaal 14% van het investeringsbedrag.

Drie belangrijke voorwaarden voor de MIA/Vamil

• De investering staat op de Milieulijst en voldoet aan alle eisen van deze lijst. De Milieulijst wordt elk jaar aangepast.
• Het gaat om een nieuw product dat minimaal 2.500 euro kost.
• Je doet de aanvraag binnen drie maanden na de investering.

Op de website van RVO vind je alle voorwaarden en dien je een aanvraag in. Na de aanvraag kun je de aftrekposten meteen toepassen in je belastingaangifte.

Een aftrekpost die je met de MIA/VAMIL mag combineren, is de Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (KIA). Deze regeling geldt voor algemene bedrijfsmiddelen zoals laptops en gereedschap met een minimaal investeringsbedrag van 450 euro per stuk. Je totale investering moet in 2023 minimaal 2.600 euro zijn.

Ben je van plan om een uitstootvrije bedrijfsauto te kopen? Vóórdat je deze aankoopt, kom je mogelijk in aanmerking voor de Subsidieregeling Emissieloze Bedrijfsauto’s (SEBA). Tot drie maanden na de aankoop meld je je aan voor de MIA.

3. Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE)

Je kunt op allerlei manieren binnen je bedrijf energie besparen en werken aan verduurzaming. Plaats je een warmtepomp of zonneboiler? Met de ISDE krijg je een deel van het investeringsbedrag terug. Tot eind 2023 is deze subsidie ook beschikbaar voor kleinschalige windturbines en zonnepanelen.

De hoogte van de subsidie hangt af van het soort apparaat en van de energieprestaties. Voor een warmtepomp is de subsidie bijvoorbeeld minimaal 500 euro.

Drie belangrijke voorwaarden voor de ISDE

• Je vraagt de subsidie aan voordat je het apparaat koopt.
• Je neemt het apparaat in gebruik binnen één jaar na de beslissing over de subsidieaanvraag.
• Je hebt niet eerder gebruikgemaakt van de ISDE. Voor het apparaat heb je ook geen andere subsidie of regeling gebruikt, zoals de Energie-investeringsaftrek (EIA).

Op de website van RVO vind je alle voorwaarden voor de ISDE en dien je een aanvraag in. Je krijgt meestal binnen acht weken antwoord.

4. STAP-budget (Stimulering Arbeidsmarkt Positie)

In 2022 heeft de regering het STAP-budget ingevoerd om scholing en persoonlijke ontwikkeling te bevorderen. Je krijgt hiermee maximaal 1.000 euro terug voor een opleiding. De subsidie vraag je als ondernemer voor jezelf aan. Heb je werknemers? Wijs ze dan op het bestaan van deze regeling en nodig ze uit om een aanvraag in te dienen.

Drie belangrijke voorwaarden voor het STAP-budget

• Dien minimaal vier weken voordat de opleiding start een aanvraag in.
• De opleiding waarvoor het STAP-budget geldt moet staan in het STAP-scholingsregister.
• Je hebt in een jaar niet eerder het STAP-budget gebruikt.

Een aanvraag dien je persoonlijk in via het STAP-portaal van het UWV. Dit kun je niet doen voor je werknemers. Elke twee maanden begint een nieuwe aanvraagperiode. In 2024 kun je geen STAP-budget meer aanvragen.

5. Borgstelling MKB-kredieten (BMKB)

Wil je geld lenen, maar heb je te weinig onderpand om de lening rond te krijgen? Via de BMKB staat de overheid garant voor maximaal driekwart van je lening. Hierdoor heeft de geldverstrekker meer zekerheid en kun je meer lenen.

Drie belangrijke voorwaarden de BMKB

• Je hebt een onderneming met maximaal 250 werknemers.
• Je onderneming is niet actief in de volgende sectoren: vastgoedexploitatie, verzekeringen en financiering, land- en tuinbouw, visserij.
• Je moet een eenmalige provisie betalen over het verleende BMKB-krediet. Deze bedraagt minimaal 3,9% en maximaal 8,35%.

Op de website van RVO vind je alle voorwaarden. Een bank of een andere geldverstrekker die deelneemt aan de regeling vraagt het voor je aan.

Vraag je een lening aan als starter of is de lening bedoeld voor innovatie of verduurzaming? Dan zijn er extra gunstige voorwaarden.

Meer subsidies voor ondernemers

Er bestaan meer zakelijke subsidies en fiscale regelingen voor ondernemers. Op KvK Ondernemersplein vind je een totaaloverzicht.

Als zzp‘er bepaal je je eigen uurtarief. Houd ieder jaar je uurtarief tegen het licht en bepaal dan of je het aanpast. Maar wanneer verhoog je nou je tarief? En hoe communiceer je het verhoogde uurtarief naar je klanten?

Uurtarief verhogen

Er zijn verschillende redenen om je uurtarief te verhogen.

• De kwaliteit van je werk en vakmanschap verbeteren met de jaren. Je kunt hiervoor een hogere beloning vragen.
• Je wilt een financiële reserve opbouwen voor economisch mindere tijden.
• Je kosten stijgen, al dan niet door prijsstijgingen.

Maar misschien wil je het uurtarief niet verhogen, omdat:

• je klanten dan meer van je gaan verwachten
• je bang bent dat je dan klanten kwijtraakt
• je jezelf daar niet prettig bij voelt

Inspelen op veranderingen

Zorg voor goed inzicht in de financiële kant van je bedrijf. Dan kun je op tijd inspelen op veranderingen. Je uurtarief aanpassen kan een goede maatregel zijn. Kijk of je uurtarief nog actueel is. De omstandigheden waarin je zakelijk actief bent veranderen steeds. Denk aan inflatie, stijgende kosten, nieuwe wetgeving en de tarieven van je concurrent.

Heb je moeite met het bepalen van je uurtarief? Met een te hoog tarief prijs je jezelf uit de markt. Met een te lage vraagprijs lijkt het of je werk weinig waard is. Je kunt de KVK rekentool uurtarief gebruiken. Daarmee bereken je jouw uurtarief op basis van een gewenst netto inkomen.

Je kunt ook de prijsontwikkelingen in de markt als uitgangspunt nemen. Je past je tarief dan aan volgens een prijsindex van het CBS.

Communiceer met je klant

Verhoog je je uurtarief? Dan is communicatie de volgende stap. Bepaal eerst hoe vaak je klanten je product of dienst afnemen. Is dat af en toe, of zelfs eenmalig? Dan hoef je je klanten misschien niet op de hoogte te brengen van de prijsstijging. Je klanten zijn de oude prijs vergeten omdat de tussenliggende periode lang genoeg is. Vaak vinden ze het ook heel logisch dat de prijs na verloop van tijd omhoog gaat.

Vaak is openheid beter. Informeer je klanten over de prijsstijging. Hiervoor geven we je zeven tips.

1. Communiceer op tijd

Heb je een grote groep vaste klanten? Dan is het extra belangrijk dat je hen op tijd over de tariefsverhoging informeert. Laat ook weten per wanneer de verhoging ingaat. Een plotselinge confrontatie met een tariefsverhoging vinden klanten vaak heel vervelend. Er is geen standaardtekst waarmee je een tariefsverhoging aankondigt. Stel hiervoor zelf een tekst op die past bij jouw bedrijf.

Pas je op een vast moment je uurprijs aan de inflatie aan? Bijvoorbeeld per jaar of half jaar? Neem dit op in je algemene voorwaarden en je offertes. Zo voorkom je verrassingen en discussie.

2. Kies voor een persoonlijke benadering

Heb je weinig klanten, of een paar hele belangrijke, informeer ze dan persoonlijk over de tariefswijziging. Ga bij ze langs of bel ze op. Dit geldt zeker voor klanten waarvan je een negatieve reactie verwacht.

3. Maak geen excuses

Je hebt je tariefsverhoging weloverwogen genomen. Maak hiervoor geen excuses. Breng je boodschap over de tariefsverhoging zo standvastig mogelijk. Onzekerheid wekt de indruk dat er ruimte is voor onderhandeling.

4. Geef vaste klanten een voordeel

Doe je trouwste klanten een aanbieding. Bedank ze voor hun loyaliteit en laat ze nog een laatste keer het oude tarief betalen. Zeg er wel bij dat er de volgende keer een hoger tarief geldt.

5. Verhoog je uurtarief in stapjes

Het voordeel van een geleidelijke verhoging is dat je klanten aan de nieuwe prijs wennen. Maar reageren je klanten negatief op een prijsverhoging, kies dan voor een eenmalige verhoging.

6. Zie je uurtarief als marketinginstrument

Als startende ondernemer kun je naar je klant communiceren dat je een eerste periode korting biedt. Je geeft dan direct aan dat voor je kennis en kunde eigenlijk een hoger tarief gebruikelijk is. Overtuig ze van de toegevoegde waarde van jouw dienst. Communiceer je dat niet vooraf? Dan ben je bij verhoging van je uurtarief mogelijk je klant kwijt.

7. Varieer met je uurtarief

Duurt een opdracht langer dan een bepaalde periode? Hanteer dan een lager tarief. Of hanteer voor kwalitatieve uren een ander tarief dan voor kwantitatieve uren. Kwalitatieve uren zijn uren die je direct besteedt aan je opdracht. Reisuren zijn een voorbeeld van kwantitatieve uren.

Op 19 september 2023 heeft het kabinet Rutte IV de fiscale maatregelen in de wetsvoorstellen van het pakket Belastingplan 2024 bekend gemaakt. De belangrijkste maatregelen van Prinsjesdag 2023 voor particulieren op een rijtje:

1. Inkomstenbelasting en toeslagen

De tarieven in de inkomstenbelasting worden iets verhoogd. Het basistarief wordt per 1 januari 2024 verhoogd van 36,93% naar 36,97%. Het toptarief blijft in 2024 49,50%.

2. Heffingskortingen

De algemene heffingskorting wordt verhoogd en gaat van € 3.070 naar € 3.374 voor niet AOW-gerechtigden. Voor AOW-gerechtigden wordt de algemene heffingskorting verhoogd van € 1.583 naar € 1.741. De ouderenkorting en de alleenstaande-ouderenkorting worden ook verhoogd. De ouderenkorting wordt verhoogd naar € 2.017 en de alleenstaande-ouderenkorting naar € 526.

3. Verhoging KGB

Het kabinet stelt een zestal aanpassingen van het kindgebonden budget voor bovenop de jaarlijkse inflatiecorrectie. Deze aanpassingen volgen uit het Belastingplan 2023. Het verhogen van het maximumbedrag van het eerste kind met € 750,- per jaar;

1.      Het verhogen van het maximumbedrag voor het tweede en volgende kind met € 883,- per jaar;

2.      Het verhogen van het extra kindgebonden budget voor kinderen van 12 jaar tot 16 jaar met € 400,- per jaar;

3.      Het verhogen van het extra kindgebonden budget voor kinderen van 16 en 17 jaar met € 400,- per jaar;

4.      Het verlagen van het extra kindgebonden budget voor alleenstaande ouders (alleenstaande-ouderkop) met € 619,- per jaar;

5.      Het verlagen van de inkomensdrempel voor de berekening van een korting op het kindgebonden budget voor ouderparen (de inkomensafbouwgrens) met € 11.111,- per jaar.

4. Verlaging van de eigen bijdrage in de huurtoeslag

De eigen bijdrage in de huurtoeslag gaat in 2024 omlaag met € 34,67.

5. Box 2

Het huidige box 2-tarief bedraagt 26,9%. Met ingang van 2024 krijgt box 2 twee schijven. De eerste schijf belast een bedrag van € 67.000 aan box 2-inkomsten per persoon tegen een tarief van 24,5% en voor de tweede schijf is een tarief van 31% van toepassing.

6. Verhoging tarief box 3 in 2024 en niet indexeren heffingsvrij vermogen
Het kabinet stelt voor om het tarief in box 3 in 2024 met 2%-punt te verhogen tot 34%. Daarnaast stelt het kabinet voor om het heffingsvrije vermogen in box 3 niet te indexeren met ingang van 1 januari 2024. Daardoor blijft het heffingsvrije vermogen € 57.000 (€ 114.000 voor fiscale partners gezamenlijk).

7. Verfijningen en verduidelijking van box 3

 Er komen enkele verfijningen in de berekening van het rendement. Het betreft de volgende: .

1.  Aandeel in een VvE en geld op een derdengeldenrekening onder banktegoeden scharen. Voorgesteld wordt deze aanpassing met terugwerkende kracht tot en met 1 januari 2023 te laten gelden;

2. Het kabinet stelt voor om onderlinge vorderingen en schulden in box 3 tussen fiscale partners en tussen ouders en minderjarige kinderen te defiscaliseren. Voorgesteld wordt deze aanpassing eveneens met terugwerkende kracht tot en met 1 januari 2023 te laten gelden.

Op 19 september 2023 maakte het demissionaire kabinet de fiscale maatregelen in het Belastingplan 2024 bekend. We zien dat het Belastingplan vooral in het teken staat van koopkrachtmaatregelen, het verbeteren en eenvoudiger maken van het belastingstelsel en het bijdragen aan de klimaatdoelstellingen. Maar welke fiscale wijzigingen hebben invloed op de Nederlandse ondernemer? Dit zijn de 5 belangrijkste:

1. Verhoging reiskostenvergoeding en vereenvoudiging vrijstelling OV-abonnementen

Vorig jaar werd al aangekondigd dat de onbelaste reiskostenvergoeding van zakelijke kilometers en voor woon-werkverkeer met 1 cent zou stijgen. Dit zijn er echter 2 geworden: van 21 cent per km naar 23 cent per km. Hierdoor kan je als werkgever in 2024 een hogere vergoeding toekennen voor bijvoorbeeld autokilometers, zonder hierover loonbelasting af te hoeven dragen.

De huidige twee regelingen voor het onbelast verstrekken van OV-abonnementen door werkgevers worden vervangen door één vrijstelling. Deze vrijstelling leidt ertoe dat bij elke OV-kaart die wordt aangeboden geen belasting verschuldigd is, mits de deze OV-kaart ook voor zakelijke reizen wordt gebruikt. Dit is met name een administratieve vereenvoudigingsmaatregel voor een werkgever.

2. Verlaging mkb-winstvrijstelling

De al eerder aangekondigde afbouw van de zelfstandigenaftrek wordt ook in 2024 doorgezet en bedraagt straks 3.750 euro. Daarnaast is in het Belastingplan 2024 ook opgenomen dat het percentage van de mkb-winstvrijstelling verlaagd wordt van 14 procent naar 12,7 procent. Dit betekent dat je als ondernemer straks meer belasting moet betalen.

3. Aanscherping afschrijvingsbeperking gebouwen in de inkomstenbelasting

Het demissionaire kabinet wil het verschil tussen de afschrijvingsbeperkingen voor gebouwen in de inkomstenbelasting en de vennootschapsbelasting opheffen. Dit betekent dat voor het gebouw dat je als ondernemer zelf gebruikt, voortaan net als bij de vennootschapsbelasting, de WOZ-waarde als ondergrens geldt van je afschrijvingsbasis (bodemwaarde). Nu mag je na het jaar van ingebruikname nog afschrijven tot een lagere bodemwaarde, namelijk van 50 procent van de WOZ-waarde.

Deze wijziging heeft onder meer tot gevolg dat het voor ondernemers minder aantrekkelijk is om je pand te verduurzamen. Je kunt de investering namelijk niet fiscaal kwijt door het af te schrijven.

4. Aanpassingen bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) en doorschuifregeling aanmerkelijk belang

Eerder werd al aangekondigd dat de overheid de regeling waarbij je je bedrijf tegen gunstige fiscale regels over kan dragen wordt versoberd. Het kabinet stelt nu negen maatregelen voor in de BOR en doorschuifregeling. Onderdeel hiervan is aanpassing van de vrijstelling in de BOR. Op dit moment geldt de vrijstelling van 100 procent van de “goingconcernwaarde” voor 1.205.871 euro. Vanaf 2025 wordt dit bedrag verhoogd naar 1,5 miljoen euro. Echter, de vrijstelling van 83 procent boven dit bedrag wordt verlaagd naar 70 procent. Verder vervalt de eis dat de degene die het bedrijf overneemt drie jaar in dienst moet zijn. Al deze maatregelen kan je zien als een versobering en vereenvoudiging van de BOR. Het is belangrijk dat je voor overname goed laat informeren over alle negen wijzigingen, omdat het per maatregel verschilt wanneer die ingaat.

5. Afschaffing giftenaftrek voor vennootschap

De giftenaftrek in de vennootschapsbelasting komt per 2024 geheel te vervallen. Dit is een vrij abrupte beëindiging van het belastingvoordeel voor vrijgevige ondernemers.

Wil je personeel aannemen? Natuurlijk overleg je dan eerst met je boekhouder!
Maar met deze 12 stappen ontdek je alvast welke regels er zijn en wat je moet regelen.

1. Houd je aan wetten en regels bij het werven van personeel

Bij het zoeken naar werknemers moet je je houden aan regels voor gelijke behandeling van kandidaten. Zorg bijvoorbeeld voor een neutrale vacaturetekst zodat iedereen zich welkom voelt om te reageren. Tijdens een gesprek mag je geen vragen stellen over gezondheid of privéleven. Of over iemands gezin of kinderwens. 

2. Controleer de identiteit van sollicitant

Heb je een geschikte kandidaat gevonden? Controleer dan wie de sollicitant is en of diegene wel bij je mag komen werken. Dit geldt ook als je buitenlands personeel of stagiairs wilt aannemen. Controleer de identiteit door een geldig identiteitsbewijs te vragen, zoals een paspoort (geen rijbewijs of een verklaring van de Belastingdienst).

Let bijvoorbeeld op:

• de pasfoto
• kenmerken als leeftijd en lengte
• handtekening
• nationaliteit
• of het bewijs geldig is (check de datum)
• echtheidskenmerken (zoals watermerk en documentnummer)

Gebruik het stappenplan Verificatieplicht van de Nederlandse Arbeidsinspectie. Bewaar een kopie van de identiteitsbewijzen in de administratie.

3. Screen toekomstige werknemers

Neem je iemand aan voor een functie waarin betrouwbaarheid (integriteit) belangrijk is? Screen de sollicitant dan eerst. Met een screening onderzoek je of iemand betrouwbaar is. Zo kun je risico’s beperken. Je kunt ook tijdelijke medewerkers zoals interimmedewerkers, zzp’ers, uitzendkrachten, stagiairs en vrijwilligers screenen.

4. Pas de administratie aan

Zorg dat alle verplichte gegevens in de administratie verwerkt zijn voordat de werknemer begint. Denk hierbij aan:

• de gegevens voor de loonheffingen
• een kopie van het identiteitsbewijs van de werknemer
• de loonstaat

Uiteraard doe je dit samen met je boekhouder.

5. Aanmelding als werkgever

Neemt je voor het eerst personeel aan? Dan moet je als werkgever aangemeld worden bij de Belastingdienst. De boekhouder regelt dan samen met jou de formulieren om aan uw verplichtingen voor de loonheffingen te voldoen.

Neem je op een later moment nieuwe werknemers aan? Of gaan er werknemers weg? Geef dit dan altijd door aan de boekhouder.

Lees waar je nog meer rekening mee moet houden als je voor het eerst personeel aanneemt.

6. Leg de arbeidsvoorwaarden vast in een arbeidsovereenkomst

In een arbeidsovereenkomst (ook wel arbeidscontract genoemd) leg je het salaris van de werknemer vast. je zet er ook in of je gebruikmaakt van een cao, wat de werk- en rusttijden zijn en of er een pensioenregeling is voor de werknemer. Je moet de werknemer duidelijk informeren over de belangrijkste arbeidsvoorwaarden zodat de werknemer weet welke rechten hij of zij heeft.

De meest voorkomende afspraken gaan over:

• salaris en loonstrook
• inhoudingen en verrekeningen op het salaris
• werktijden en arbeidsduur
• proeftijd
• vakantiedagen en feestdagen
• vakantiegeld

7. Betaal minstens het minimumloon en vakantiebijslag

Je moet uw werknemers vanaf 21 jaar in ieder geval het wettelijk minimumloon en vakantiebijslag betalen. Dit geldt ook voor flexwerkers en buitenlandse werknemers. Voor jongere werknemers van 15 tot en met 20 jaar geldt het minimumjeugdloon. Voor werknemers van 13 en 14 jaar bestaat geen minimumjeugdloon. Je spreekt samen af hoe hoog het loon is.

8. Houd je aan de Arbowet

De werknemer moet veilig en gezond kunnen werken. Dat staat in de Arbeidsomstandighedenwet  (Arbowet). Je moet volgens deze wet arbobeleid maken. En je moet een basiscontract afsluiten met een arbodienstverlener. In het contract staat bij welke taken je je moet laten ondersteunen door een arbodienstverlener of bedrijfsarts.

9. Stel een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) op

Je moet een risico-inventarisatie en -evaluatie maken als je personeel in dienst neemt. De Nederlandse Arbeidsinspectie controleert of je een RI&E hebt. In de RI&E schrijf je op welke veiligheids- en gezondheidsrisico’s er zijn voor het personeel. En de maatregelen die je daartegen neemt.

10. Draag sociale verzekeringspremies af

Als de werknemer in Nederland werkt, moet je in Nederland sociale verzekeringspremies betalen. Je betaalt de premies voor de werknemers- en de volksverzekeringen aan de Belastingdienst. Voor de arbeidsongeschiktheidsverzekering kan je er ook voor kiezen eigenrisicodrager te worden. Je betaalt dan minder premie voor de werknemersverzekeringen. Als de werknemer ziek of arbeidsongeschikt wordt, dan betaalt jij de uitkering in plaats van UWV.

11. Controleer of de werknemer een zorgverzekering heeft

Iedere werknemer moet een Nederlandse zorgverzekering hebben. Is een werknemer niet verzekerd, of betaalt hij/zij de premie niet? Dan sluit het CAK een zorgverzekering af voor de werknemer. Je moet als werkgever voor deze zorgverzekering de zorgpremie inhouden van het loon. Je maakt de premie dan over aan het CAK.

12. Regel het pensioen voor personeel

Je bent verplicht uw werknemer een pensioenregeling aan te bieden als er een bedrijfstakpensioenfonds is voor jouw sector. Is er geen bedrijfstakpensioenfonds? Dan kies je zelf of je je werknemers een pensioenregeling aanbiedt. Lees in het stappenplan pensioenregeling aanbieden hoe je pensioen voor je werknemers regelt.

Bij online winkelen maken webshops soms gebruik van dropshipping. Bij dropshipping bestelt de klant een product in je webwinkel. Daarna bestel de webwinkel het product pas bij de leverancier. Die stuurt het product direct naar de klant. Met dropshipping heeft de winkelier dus dus zelf geen voorraden. De winkelier bespaart zo op kosten van investeringen.

Dropshipping heeft voor- en nadelen voor de winkelier. Een klant bestelt het product in je webwinkel. Daarom ben je als dropshipper verantwoordelijk voor een juiste bezorging. Klachten en problemen los je zelf op, niet je leverancier. Deze leverancier zit in Nederland of in het buitenland. Bij internationale dropshipping heb je met extra regels te maken. Hieronder lees je waar je als dropshipper op moet letten.

Voordelen van dropshipping

Dropshippers plaatsen producten van dropshipleveranciers in hun webshop. Deze leveranciers zijn meestal producenten of groothandelaren uit binnen- of buitenland. Dropshipping heeft verschillende voordelen:

• Je hebt geen voorraad. Dus huren of kopen van opslagruimte is niet nodig.
• Je loopt geen inkooprisico. Je betaalt je leverancier pas nadat een klant een product koopt in je webshop. Je verkoopprijs bestaat uit de inkoopprijs, kosten voor het verwerken van de bestelling en de verzending door je dropshipleverancier, plus je winstmarge.
• Je hebt geen personeel nodig voor het inpakken en verzenden van de bestelling naar je klant.
• Je vergroot eenvoudig je assortiment omdat je geen dure voorraden aanlegt. En je hebt geen last van restpartijen die onverkoopbaar zijn.

Nadelen van dropshipping

Dropshipping lijkt een makkelijke manier van geld verdienen met minimale investeringen. Maar dropshipping heeft ook nadelen:

• Je bent verantwoordelijk voor een juiste klantenservice bij het oplossen van problemen tijdens een levering. Bijvoorbeeld als een pakket te laat, niet of beschadigd aankomt bij je klant. Als je dropshipleverancier een fout maakt, dan beschadigt dit je reputatie. Maak vooraf goede afspraken met je leverancier over zaken als garantie en levertijden. Maar ook over het terugsturen van producten en beschikbare voorraden.
• Dropshipleveranciers verkopen hun producten meestal ook aan andere webwinkels. Mogelijk gevolg is dat concurrerende webwinkels deze producten tegen hele lage prijzen aanbieden. En akkoord gaan met lagere marges dan jij zou willen.
• Je kunt niet controleren of een product in goede staat is als de leverancier het naar je klant stuurt. Je weet ook niet zeker of de leverancier het juiste product levert aan je klant.

Buitenlandse leveranciers en regels

Samenwerken met buitenlandse dropshipleveranciers brengt verschillende uitdagingen met zich mee. Bijvoorbeeld langere levertijden, communicatieproblemen, douaneregels en hogere verzendkosten.

BIj internationale dropshipping zet je producten van buitenlandse leveranciers op je website. Zij versturen deze rechtstreeks naar je klant. Maak duidelijke afspraken met je buitenlandse dropshipleverancier over levertijd, garantie en retourzendingen. Leg deze afspraken vast in een overeenkomst. Je mag geen namaakartikelen verhandelen. Laat je leverancier in de overeenkomst opnemen dat er geen sprake is van inbreuk op een intellectueel eigendomsrecht.

Levertijd en terugsturen

Informeer je klant vooraf over de verwachte levertijd. Komt je leverancier uit China, dan is het product al snel twee tot drie weken of langer onderweg. Leg duidelijk uit hoe retourzendingen werken. Wil je dat je klant producten terugstuurt naar de buitenlandse leverancier? Laat dit dan vooraf aan je klant weten. Als je dit niet doet, moet je zelf de retourkosten betalen. Duidelijkheid voor alle partijen voorkomt vervelende verrassingen, ruzies en ontevredenheid.

Productveiligheid

Werk je samen met een dropshipleverancier buiten de EU? De producten die je verkoopt aan consumenten in de EU moeten altijd voldoen aan CE-markering of andere Europese producteisen. Daarbij maakt het niet uit of je grootschalige of kleinschalige activiteiten hebt of dat je verkoopt vanuit je eigen webshop of via een online platform. De veiligheid voor consumenten staat voorop. Je klant kan jou aansprakelijk stellen bij (letsel)schade door een gebrekkig product. Vraag je leverancier om rapporten, analyses of verklaringen die bewijzen dat diens producten veilig en van goede kwaliteit zijn.

Douane en invoerrechten

Komen de producten van buiten de EU en is de waarde van de zending meer dan 150 euro? Dan betaalt de importeur in de EU vaak invoerrechten. De hoogte van het invoerrecht hangt af van het product. De importeur betaalt ook altijd invoer-btw. Klanten verwachten niet dat zij deze kosten moeten betalen aan de pakketbezorger. Behalve als je ze dit vooraf laat weten. Maak afspraken met je buitenlandse dropshipleverancier over het transport en de inklaring bij de douane.

Heb je klanten buiten de EU? Dan zijn er vaak andere douaneregels en invoerbelastingen. Ben ook hier duidelijk. Laat klanten weten dat de inklaringskosten een onderdeel zijn van de verkoopprijs van je product. Of dat je klanten deze kosten achteraf moeten betalen bij de bezorging van hun product.

Btw-regels consumenten

Voor de verkoop van producten aan consumenten in de EU zijn speciale btw-regels. Lees hier meer over in het artikel ‘Internationale dropshipping en btw: zo werkt het‘. Vraag je financieel dienstverlener om advies over wat je moet doen met de btw.

Verkopen via platformen

Je kunt je producten ook verkopen via online platformen zoals AliExpress, eBay, Zalando, Bol.com en Amazon. Wil je deze online platformen gebruiken als marketingkanaal voor je producten? Verdiep je dan goed in de voor- en nadelen.

Starten met dropshipping

Heb je goed nagedacht over de voor- en nadelen en wil je beginnen met dropshipping? Registreer dan een domeinnaam, schrijf je webshop in bij KVK en houd een administratie bij. Houd je aan de standaard wetten en regels voor webwinkels. Geef de juiste informatie over de levertijd en over de regels voor het terugsturen van producten. Zorg dat je webshop een klantenservice heeft. In de Checklist online verkoop staat een overzicht van alle regels. En lees de informatie over dropshipping op Rijksoverheid.nl.

Richtlijn DAC7

Verkoop je producten via Europese digitale platformen en digitale platformen met Europese klanten? Dan moeten deze platformen informatie over jou als verkoper doorgeven aan de Belastingdienst. Denk aan de inkomsten die je via een platform krijgt, je rekeningnummer, naam en adresgegevens. Dit staat in de Europese richtlijn (EU) 2021/514. Deze richtlijn is ook bekend als richtlijn DAC7.

Als startend ondernemer is je financiële situatie meestal nog onzeker. De eerste jaren investeer je vooral en verdien je vaak nog wat minder. Eerder waren hypotheekverstrekkers daarom niet zo enthousiast om ondernemers aan een hypotheek te helpen. Zij eisten positieve jaarcijfers van minimaal drie jaar. 

De laatste vijf tot zeven jaar zie je steeds meer partijen die zich juist richten op ondernemers, zij tellen bijvoorbeeld jaren uit loondienst mee om een toetsingsinkomen vast te stellen bij startende ondernemers. Wat ook helpt, is dat de Nationale Hypotheek Garantie (NHG) hypotheken aan ondernemers ondersteunt en daar stemmen banken hun beleid dan weer op af.

Steeds meer mogelijkheden

Voor kersverse ondernemers blijft een hypotheek aanvragen lastig. Je moet  kunnen aantonen dat je bedrijf nu en in de toekomst geld oplevert. Dat is haast onmogelijk als je net begint. Vanaf een jaar ondernemen maak je een kans. Als je minder dan drie jaar onderneemt, telt je toetsingsinkomen niet altijd volledig mee.  

Er lijkt een specialisme te ontstaan op de hypotheekmarkt, dat biedt startende zzp’ers meer mogelijkheden. Aanbieders die focussen op ondernemers hebben de kennis in huis die nodig is om jaarcijfers van bedrijven te analyseren. Bij aanbieders die zo’n analyse uitbesteden is het vaak een standaardproces en is maatwerk niet mogelijk.
Een hypotheekverstrekker kijkt bij de beoordeling van je aanvraag onder meer naar:

• In welke sector je werkt
• Hoe hoog je vaste lasten zijn
• Hoeveel risico je loopt met je bedrijf
• Hoe je bedrijf en winst zich heeft ontwikkeld
• Wat de verwachtingen zijn voor de toekomst van je bedrijf

Hoogte hypotheek

Ga je op zoek naar een huis, dan wil je weten hoeveel je kunt lenen. Werknemers in loondienst kunnen met een online tool een idee krijgen van wat ze kunnen lenen, want hun inkomen is elke maand hetzelfde. Voor ondernemers is het vaststellen van het toetsingsinkomen ingewikkelder, omdat je inkomen per maand en jaar kan wisselen.

Voor iedereen die een hypotheek aanvraagt, geldt dat je maximaal 100 procent van de woningwaarde kunt laten financieren. Je hebt dus altijd eigen geld nodig voor de kosten koper. Meestal is dat ongeveer zes procent van de aankoopprijs van een woning. In 2022 was de gemiddelde woningprijs 429.000 euro, dus dan zit je al gauw aan een bedrag van zo’n 26.000 euro dat je zelf moet kunnen inbrengen.

Het is belangrijk om je hypotheekaanvraag tot in de puntjes voor te bereiden. Want je moet de bank er van overtuigen dat je je hypotheek nu en in de toekomst kunt betalen. Dat regel je met je accountant/boekhouder. Zorg dat je je jaarrekeningen hebt en maak een overzicht van de cijfers van het lopende boekjaar. Je boekhouder kan ook helpen bij het maken van een prognose, zodat je goed inzicht hebt in wat gaat komen.

Tip: Je maakt meer kans om een hypotheek te krijgen als je een arbeidsongeschiktheidsverzekering hebt. Mensen in loondienst zijn hier automatisch tegen verzekerd via de werknemersverzekeringen. Bij ziekte of arbeidsongeschiktheid hebben zij recht op een uitkering. Als zzp’er moet je je zelf verzekeren tegen dit risico, anders valt je inkomen weg als je langdurig ziek of arbeidsongeschikt wordt. Je kunt dan misschien je hypotheek niet meer betalen.

Hypotheek met NHG

Ook als ondernemer kun je een hypotheek afsluiten met NHG. Je weet dan zeker dat je hypotheek voldoet aan de normen voor verantwoord lenen van het NIBUD. Bovendien ben je verzekerd als je je hypotheek niet meer kunt betalen door werkloosheid, beëindiging van je relatie of verlies van je partner.

Je kunt een hypotheek met NHG afsluiten als je minimaal een jaar zelfstandige bent. Veel hypotheekaanbieders hanteren soepelere voorwaarden als je een hypotheek met NHG afsluit. Ze tellen dan bijvoorbeeld 100 procent van je toetsingsinkomen mee om je maximale hypotheek te bepalen. Of je hoeft in plaats van drie jaarrekeningen nog maar één jaarrekening te hebben.

Inkomensverklaring

Hypotheekverstrekkers willen meestal een inkomensverklaring zien. Deze kun je aanvragen bij een gespecialiseerd bureau. Let op: sommige banken werken alleen samen met door hen aangewezen bureaus.

Bij het opstellen van de inkomensverklaring baseert zo’n bureau zich onder meer op je jaarrekeningen en aangiftes inkomstenbelasting. Onderneem je nog geen drie jaar? Dan helpt het als je het werk dat je nu als ondernemer doet eerder voor een baas hebt gedaan. Mogelijk tellen zij eerder inkomen uit loondienst dan mee. (Wil je een NHG-hypotheek, dan heb je een inkomensverklaring nodig van een van de door NHG aangewezen partijen. Voor een NHG-hypotheek mag je inkomensverklaring maximaal zes maanden oud zijn. Voor andere hypotheken verschilt de geldigheid per aanbieder.)

Invloed minder inkomen

Wat als jouw recente inkomen door de coronacrisis of andere omstandigheden een flinke dip laat zien? Als je in het laatste boekjaar minder winst hebt gemaakt kun je minder lenen: banken willen voorkomen dat je een verplichting aangaat die je niet kunt nakomen. Je moet de bank dus overtuigen dat er wel toekomst in je onderneming zit.

Groeiend bedrijf

Tegelijkertijd zijn er bedrijven die juist een groei doormaken. De meeste banken kijken naar de gemiddelde winst van de afgelopen jaren, maar soms zorgt een gunstig laatste boekjaar ervoor dat je een hogere hypotheek kunt krijgen. De bank kijkt dan naar je groeipotentieel, waarbij de laatste jaren zwaarder meewegen in de berekening.

Bijvoorbeeld: In je eerste jaar als ondernemer was je winst 25.000 euro, in jaar twee was dat 35.000 euro en in het derde jaar groeide je winst naar 50.000 euro. Normaal gaan banken uit van het gemiddelde van deze drie jaar: 36.666 euro. Maar bij berekening van het groeipotentieel telt het eerste jaar één keer mee, het tweede jaar twee keer en het derde jaar drie keer. Je komt dan uit op een flink hoger toetsingsinkomen: 40.833 euro.

Geld lenen uit je bv

Is je bedrijf een besloten vennootschap (bv)? Dan kun je er ook voor kiezen om geld te lenen uit je bv. Overleg dan wel eerst met je boekhouden er verdiep je eventueel in de regels van de Belastingdienst voor het lenen van je bv.

Op het Ondernemersplein van de Kamer van Koophandel vind je een overzicht van 170 subsidies, financiële regelingen en fiscale voordelen van het Rijk, de Europese Unie en de provincies voor ondernemers.

Tijdens je vakantie in de Italiaanse zon proef je de lekkerste limoncello. In Dubai loop je tegen prachtige stoffen aan. Dromerig bedenk je dat het fijn zou zijn als je deze producten ook in Nederland kunt kopen. Na thuiskomst blijf je aan die mooie producten denken. Je ziet een gat in de markt en wilt hier induiken.

Doe eerst marktonderzoek en bepaal of dat gat in de markt er inderdaad is. Zo ontdek je of je plannen haalbaar zijn. Pakt je onderzoek positief uit? Dan kun je direct aan de slag met deze checklist. Hierop staan de vijf belangrijkste stappen op weg naar het waarmaken van je vakantiedroom.

1. Leverancier vinden

Misschien sprak je in je vakantie al met een mogelijke leverancier. Zo niet, dan ga je hiernaar op zoek. Bepaal vooraf welke eisen je aan je leverancier stelt. Denk aan de snelheid van leveren en leveringsvoorwaarden als vooruitbetalen of betalen na ontvangst van de producten. Buitenlandse leveranciers vind je onder andere op beurzen, via netwerken van overheden en andere organisaties of adresgidsen. Controleer je buitenlandse zakenpartners ook. Ga bijvoorbeeld na of zij in een buitenlands register staan ingeschreven.

Sample opvragen

Vraag je leverancier vooraf om een sample. Een sample is een monster of staal van een product. Met dit monster controleer je of het product aan je kwaliteitseisen voldoet. En aan de wettelijke producteisen. Doe dit voordat je veel geld uitgeeft en vervolgens met onverkoopbare producten blijft zitten.

2. Wetten en regels checken

Breng je in Nederland een product op de markt, dan gelden hiervoor producteisen. Voor producten die je in een ander EU-land koopt bestaan Europese eisen voor productveiligheid, gezondheid en milieu. Soms zijn er ook voor goederen uit andere EU-landen aanvullende eisen. Bijvoorbeeld als je een sterke drank als limoncello importeert. Zoek voor goederen die je uit landen buiten de EU importeert eerst uit aan welke voorwaarden deze moeten voldoen. En of je deze producten in Nederland mag verkopen.

3. Transport regelen

Het transport van je producten bestaat uit meer activiteiten dan alleen het vervoer van de goederen. Denk aan opslag, overslag, vervoersdocumenten en documenten voor de douane. Regel je zaken in een vroeg stadium. Het liefst al in de offertefase. Want vervoer brengt extra kosten en risico’s met zich mee. Lees hoe je het internationale transport regelt.

4. Bedrijf inschrijven

Importeer en verkoop je producten dan moet je waarschijnlijk inschrijven bij KVK. Je levert dan zelfstandig goederen of diensten aan anderen. Met het maken van winst als doel. Volgens de wet heb je dan een bedrijf. Wil je niet direct in het diepe springen? Start dan parttime een bedrijf naast ander bedrijf, baan of studie. Bepaal in overleg met je boekhouder wat het juiste moment voor inschrijven is. Controleer ook wat je hiervoor moet regelen. Want met een goede voorbereiding ga je succesvol van start.

5. Klanten vinden

Succesvolle ondernemers hebben klanten. Maar wie zijn je klanten precies? Waar vind je deze klanten? En waarom kiezen ze voor jou en niet voor je concurrent? Doe onderzoek en bepaal je aanpak met een marketingplan.

Een onderdeel van het marketingplan is het bekendmaken van je bedrijf. Vertel de mensen om je heen over je product, want je vrienden, buren en familie zijn je beste ambassadeurs. Plaats berichten op social media die interessant zijn voor je doelgroep. Ga naar netwerkevents en stuur een persbericht aan de lokale krant.

Verder voorbereiden

Kon je de punten op je checklist afvinken? En maak je je droom waar met de start van je eigen bedrijf? Bereid je dan verder voor en lees meer over het starten van je bedrijf en importeren. En meld je aan voor de e-mailseries Succesvol starten met je eigen bedrijf en Succesvol starten met importeren.